BP info 142 - 143
Congelet 1914 (augustus)1
Beminde vrouw, zoon, broeder en familie,
Hier met ons staat het zeer goed. Wij zijn op ons gemak, er word veel draad gespannen en grachten gemaakt voor den vijand en de boomen van den steenweg worden over gezaagd om over den steenweg te leggen. Als ze moeten achteruit trekken en de boomen en de huizen die in de fritsen hunne weg staan, die doen ze kapot of de lucht in springen. We liggen hier in de school van Congelet dicht tegen den steenweg naar Leuven. …2 tegen niemand ons op het ziekrapport doen ztten opdat wij moesten grachten maken en wij zijn zooveel te ziek, aldus de doctoor zelve, en toch gelooftden domkop dat wij ziek zijn. Ik klaag van krampen in de buik en de andere van reumatism, alzoo liggen wij ne geheelen dag op het straat. Den Duitsch is in het land en vecht in Luik tegen den belg, maar hier word altijd het schoonste verteld, maar gelieve mij eens te laten weeten wat er van is. Hier zijn geen vlaamsche gazetten. Aks ik het bijzonderste maar weet. Ik ben in alles gerust en maak veel plezier maar denk veel op huis, daarom zou ik gaarne weten hoe het ’t huis is. Daarom zou ik willen dat gij een brief express schreeft omdat ons briven zoo lang achteruit blijven. Ik heb uwen brief ontvangen met vier dagen retard. Wil ook laten weten welke mannen er nog zijn opgetrokken en hoe het gaat met de wibnkel, welk eten dat gij nog hebt en welke paarden die nog zijn, hoe het gaat met de oogst. Hier regent het nogal veel. Gij schrijft van geld maar eten hebben wij genoeg en het bier is hier slechts en kleine pintjes en ieder houd zich stil, het zijn geen kinderen meer, allen zijn in de dertig en hebben omtrend allen kinderen van 1 tot 8 sommigen. Daarom houden zij zich stil. Laat mij nog weten hoe het met Cyrille zijn hand is.
Er werd ons gezegd dat wij als militairen geen tembers moeten op de brieven zetten. Als gij geen taks moet betalen is het goed, anders steekt gij eenige tembers in uwen brief.
Beste vrouw, gij moet er geen verdriet in hebben. Ik zit toch nog verre chteruit. Wij zijn de reserve bataljons en dan moeten de andere al dood zijn eer wij beginnen. Ik denk niet dat dan duitsch in Namen zal geraken, er word gezegd dat franschen en engelschen in Belgeland zijn. Als er iets van in de gazet staat schrijf het mij. Dus schep maar moed al duurt het lang. Als ik naar huis zal komen dan is het plezier het verdriet meester.
Alzoo groet ik u allen. Regin zeg aan Cyrille dat ik zal ne koek meebrengen voor hem.
Doet ook de complimenten aan moeder en de familie.
Pierre
BP info 140 - 141
Bohmte den 2 Meert 1915
Beminde Vrouw en Broeder en Kind
Ik mag niet langer vertoeven om u eenige woorden te schrijven, aangezien ik over veertien dagen schreef dat ik bijna zonder geld was, en niets meer zou getrokken hebben van de 100 mark, dat is per geluk weer veranderd en heb reeds 10 mark getrokken van de 100, en zoo zal ik alle weken 10 mark hebben en in april als ik zal naar Soltau gaan zal ik de cronje3 de helft geven. Ik dank u uit ter harte voor de zorgen die gij mij toedraagt, en ik had dan nog gevraagd voor een pakje op te zenden, gelieve dat maar zoo te laten, indien het niet weg is, ik heb u al genoeg lastig geweest en ik denk dat er bij u ook geen eten te veel zal zijn, geef het vleesch dat gij anders zoudt zenden aan Cyrille, opdat hij zooveel rapper zou groot zijn, om den kost te verdienen voor zijne papa, die in den oorlog reeds veel verouderd is.
Het is hier nog alle dagen winter en gesneeuwd, de dagen gaan goed en rap voorbij, ik ben al eene week dat ik naar het werk niet (kan?) gaan omdat lijne blokken kapot zijn, en het kan nog veertien dagen aanloopen eer ik er nieuwe heb. Ik moet maar de kachel goed doen branden, en mijne sigaren oprooken, geen baron die zulk een leven heeft. Ik wacht nog achter de portretten, als ik ze ontvangen heb zal ik eene kaart schrijven, als gij schrijft moet ge maar altijd dezelfde adres houden tot dat gij een brief krijgt met een ander, want ik weet niet juist wanneer wij hier weg gaan. Broeder gelieve mij daar bij den eene of anderen boer werk te zoeken tegen dat ik terug kom, gij weet dat ik daarvoor zijn, maar zoeken eerst voor u, bijvoorbeeld gij bij Eugeen Van Schoonbeek, en ik bij de secretaris, dat zou ons gaan, doet maar wel de complimenten aan ons brave moeder dat zij haar gezond houd dat zij hare zonen nog kan zien terug komen die den oorlog bijgewoond hebben en die hun land verdedigd hebben gelijk hun vader voor het geloof streed, het is van de soort den strijd zit er in, maar het is te wenschen dat onze nakomelingen het nooit moeten bijwonen want het is vreeselijk. Voorts nieuws kan ik niet schrijven doch dat ik kort bij huis kom want ik ben hier maar 95 kilometers van de grens van Holland meer. In afwachting van antwoord ga ik sluiten en zend een kus aan Vrouw en Kind en mijne…
Pierre Bruelemans
BP info 079
Bohmte den 1 april 1915
Beminde Vrouw, Broeder en Kind,
ik heb in de maand febr. vier maal geschreven en heb nog geen antwoord gehad en ook nog de portretten niet, het geld en de pakjes heb ik ontvangen maar gelieve nu 50 mark naar de Cronje te zenden want ik heb zijn geld en kan het hem niet zenden. Als gij iets te schrijven hebt zend dan eene kaart die gaan veel rapper, op 8 dagen, ge schrijft maar eens meer. Beste groeten van uw man
Broeder en Vader Pierre Bruelemans
8ste linie kriegsgevangene
Bohmte Hoofdlager
Soltau Duitschland
BP info 109 – 110
Brief van Eerw Zuster Coleta, Arme Claar, Boogaardenstraat 84 te Leuven 4
Datumstempel: 1 juni 1915
Geloof zij Jezus Kristus
April, 25-4-15
Beminde Broeder.
Het t’geen het zwaarste op het hart ligt dat moet er eerst af nietwaar. Gij weet wel dat Moeder lang niet al te kloek was en nu dat kunt gij peinzen. Moeder heeft drij weeken ziek geweest, dan is zij bediend van de heilige sacramenten der stervenden en is zachtjes in den Heer ontslaapen de wil des Heeren is geschied. Haren lijdensweg was ten einde en heeft haren loon ontvangen in den Hemel, zoo hoop ik Broderken zij is overleden 28 october. Felix en Rose met het kind zijn nog altijd bij Philimeen en hebben daar eenen groote blokkenwinkel. Nu broderken kunt gij niet zggen mijnen Gof en mijnen … Maar gij hebt tog nog eenen grooten knecht en eene brave vrouw die voor u bezorgt uis van den morgent tot den avond. Gij hebt ook nog veel broeders en zusters die veel voor u bidden en daarom moet gij maar zeggen wat gij verlangt want Felix heeft nog altijd wat graan in de schuur. Hebt goede moed broederken, naar lijden komt verblijden. Onze Lieve Heer straft nooit of hij zalft. Rose heeft het u nooit durven schrijven. Ontvangt onze beste groeten.
Edouarde
Wilt ook de groetenissen doen aan Bams van Hougaarde van het 10de Linie van zijne tante Philomene hier bij ons. Zij heeft ook al drij kaarten geschreven en zijne ouders 60 heeft hij nu nocH geen ontvangen en al meer als 100 frs gestuurd, zijne gehele familie maken het goed; Zijn broeder Jean is zondag hier noch geweest…
BP info 106
Bohmte den 26 april 1915
Beminde vrouw, broeder en kind?
Met veel genoegen laat ik u weten dat ik op twee dagen twee pakken heb ontvangen. Duizendmaal dank voor uwe zorgen voor lmij. Nu zit ik er sterk voor, alles is even lekker en goed. Nogmaals dank. Nu moet ge mij niets meer zenden, ik heb hier nu een bijzonder werk en heb nu eten genoeg, en ben tegenwoordig gerust en op mijn gemak, zeker zoo ik willen thuis zijn, maar het zal ook niet lang meer duren, dat grrrrroooot plezier moet toch eens komen. Voorts ik ben gezond en welgezind en tot binnen eenigen tijd; en veele kussen voor vrouw en kind en een warme handdruk voor broeder, moeder en gansch de familie.
Pierre
BP info 108
Bohmte den 1 juli 1915
Beminde vrouw, broeder en kind,
Met groot genoegen laat ik u weten dat ik een pak van het comiteit ontvangen heb. Ook een van u op Sint-Pieterdag, verzonden den 9 junie, alsook eenen brief en twee kaarten. Ik dank u hartelijk voor uwe zorgen voor mij, ik heb ook eene kaart ontvangen van Flavie waarin zij laat weten dat Philippe zich in Frankrijk bevind waarover ik zeer kontent ben. Als gij nog iets zend, maak dan van tijd een postcolis, ik heb die groote pakken niet meer noodig, zoo sluit ik en zend u een kus, een brief en kaart en mijn portret volgt.
Pierre
BP info 112
Bohmte den 11 juli 1915
Zeer beminde Vrouw, broeder en Kind,
Met vreugde heb ik gisteren den brief ontvangen van u geschreven den 15 juni en verneem dat alles goed gaat, ik heb ook nog een pak ontvangen van Flavie, maar ik laat u weten dat gij mijk plezier zult doen en niets meer te zenden, den tijd van hongerlijden is gepasseerd, en hier is ook alles om koopen en ik heb nog 80 mark te verlenen, en wij winnen alle dagen 39 fenningen te beginnen van verlede week en heb nog voor 2 maand in mijne koffer steken van sousis, chocolat en peperkoek enz. Zeg aan Cortoos dat hij zelf eens moet schrijven aan de andere, de goede dag, mijn portretr is nog niet verzonden, een kus verre van uwe man
Pierre Bruelemans
BP info 145 - 146
Bohmte den 26 sept ‘15
Beminde Vrouw, Broeder en Kind,
Ik laat u weten dat ik uwe brieven van 7 en 12 sept ontvangen heb den 20 sept. Dus op 8 dagen, ik verneem dat gij mij een pak verzonden hebt met winterkleeding, dat verwacht ik in ’t begin van october, het zal gaan te pas komen want hier is het al koud, ik moet u melden dat ik tegenwoordig zeer tevreden ben over uwe brieven, neem geen aandacht op mijn schrijven want het is zondag en van den electriek is niet te klaar en moet
Nog naar Brussel en naar Nevele schrijven. Ik heb de ganschen dag loeten schrijven. Om u een gedacht te geven van ons tegen woordig leven, smorgens om 5 uren staan wij op om tegen 51/2 nogal dikke en redelijk goede, om 6 ure naar ons werk, om 9 ure die wat heeft eet wat, ik voor mijn deel heb brood zooveel ik wil, om 1 uur heb ik gedaan en 2 uren haal ik mijne soep, degeene die hier in het camp werken, de andere komen maar om 3 ½ binnen, ik ben namiddags altijd lieber om mijne stiel uit te oefenen, om 6 uren koffie met 300 gr brood, 2 maal per week is er vleesch buij de soep, s’zondags om 9 ure gaat de electriek uit, wij slapen op een stroozak en hebben 2 dekens, in de winter zijn de barakken verwarmd, verdriet is hier niet want op geenen kermis ziet men al die grimassen lijk hier. Broeder als ik u iets mag raden als u soms de ramen der vensters zoudt maken die van den winkel zou ik eene ruit uit den heele laten van onder.
Vrouw had ge nog aan het geld gedacht dat in mijne zakken stak van mijne kleedingstukken en mij ring en horloge hebt ge daar nog iets van gevonden, u schrijft dat de schoolmeester weg is, gaan de jongens dan nog naar de school, zeg aan François dat hij uit zijn eigen gedacht eens een brief of kaart naar mij schrijft, ook de goede dag aan Vader en familie en vrienden, zo sluit ik beminde Vrouw en zend u van uit Bohmte vele kusjes ook voor de kleine. Uw man en vader.
Pierre Bruelemans
Ste linie belg B.3 N.749
Bohmte Osnabrück
Duitschland
BP info 148 - 149
Bohmte 7 Nov. 1915
Beminde Vrouw Broeder en Kind
Ik heb maandag u brieven ont. van u en van Frans De Fillet, ik voelde mij als in den hemel als ik zoo een handvol brieven ontving, van Frans zijn brief ban ik kontent en dank hem hartelijk, ook van uw schrijven ben ik uiterst tevreden, ik ben in ’t bezit van … 50 tot 60, ik dank u ook nog over uw pak met appels enz. ik heb deze week eene kaart ont. van Flavie met het adres van Philippe en heb er naar geschreven, gelieve aan Flavie te laten weten dat ik haar nu niet kan schrijven en de rede, ook dat ik haar brieven goed intv. Alsook hare pakken.
Vrouw houd dees voor u alleen, gij komt mij te schrijven over den slechte wereld, ja hier de mannen die bij de boeren, vele van hen hebben zich slecht gedragen, overal zijn goede en slechte, maar ik verzeker u moest ik eens hier weg gaan, gij weet hoe lief ik u had vroeger, en nu is de liefde tien maal zoo groot, en zal nooit mijnen staat te buiten gaan, en moest ik weten dat gij een misstap beging, dan wil ik nooit Lovenjoel nog zien, want dan waren wij voor ons leven ongelukkig, doch daar hoef ik niet aan te denken, wij kennen elkaar, ik schrijf wel geen liefdebrieven, gij weet waarom, maar niet te min laat ik menigen tranen voor u en mijn kind in stilte, doch ik kan mij overal zoo wat tevreden stellen, en ik raad u aan van u zooveel mogelijk kontent te stellen met te denken dat er eens een einde aan komt, en de vriendschap te behouden in de familie, eens weder bij elkaar zullen wij plezant leven, ik voel mij gelukkig als ik aan u denk, ik weet dat gij op sukkel zijt geweest en nog, maar ik ook ben hier niet thuis, dat kunt ge wel denken, maar wat is er aan te doen. Flavie schrijft mij dat zij reeds hare meubels had om te trouwen met Henri, maar zij vreest ook nog dat het nog kan in ’t water vallen gelijk zij nog gevaren is, zij schrijft dat ze Philippe nog niet vergeten is, zij zend ook pakken en geld naar Henri, zeg er niets van. Er zijn hier veel mannen van de boeren terug gekomen en den 1 Dec. Komen ze allen terug. Ik heb dees week niet minder dan … mark verdiend, van den 1 augustus tot nu heb ik reeds … mark gewonnen, ik zal toch nog een nieuw kostuum kunnen koopen als ik terug kom. Den brief van Cortoos nog niet ont. Zoo sluit ik en zend u vele kussen van in de verte,
u Man en vader Pierre.
BP info 127
Bohmte de 2 jan 1916
Zeer beminde Vrouw Broeder en Kind
Ik laat u weten de goeden staat mijner gezondheid en denk ook alzoo van U. Verlede week heb ik 3 brooden ontv. die zeer goed waren. Dees week 2 taarten, tis plezier van zulks te ont. ze waren nog alsof ze pas uit den oven kwamen, en uiist op de 25ste verjaardag van u vrouw, gij had het goed overlegd wanneer ge ze moest verzenden, ik voel dat gij er genoegen in vind al gij mij iets kunt zenden. Daarom vraag ik u of ge mij eene klock wilt zenden gelijk ik gewoon was te dragen N 58, alsook een paar pantoffels N ’44 dat mag zoo maar iets gemeen zijn, ik denk dat ge zulk in een colis postal kunt zenden, zoo is het op 4 of 5 dagen hier, gisteren op 1 januarie heb ik 2 nieuwjaarsbrieven ont. van Philippe en René De Filette en verlang ook, dat hunne wenschen mochten volbracht worden, , hartelijken dank aan hen beiden, ook vraag ik aan de kinderen De Filette dat zij Cyrille in de afwezigheid van zijn vader zouden behandelen gelijk ik hen vroeger behandeld heb, waarvan hunne moeder getuigen is, en zal het later ook bijstaan om hunne leergangen te vergemakkelijken gelijk in welken stiel. Hier zijn veel mannen naar Soltrau gegaan om vandaar naar de fabrieken te gaan en hunnen stiel uit te oefenen er gaan ook dagelijks mannen weg naar de boeren. Ik kan ook gaan als ik wil en heb al kunnen gaan als slachter, maar ik blijf liever hier om verschillende reden, en ook kan ik niet beter zijn in dees land dan hier. Met Kersmis en nieuwjaar hebben er hier schoone feestte geweest, oprecht aangenaam. Dan blijf het licht branden en onze oversten komen hun ook in het kamp met ons vermaken. Gelieve mij eens te laten weten hoeveel de schade van ons huis geschat is. Schrijf het in gewone lettergetallen, ook hoeveel gij nog bezit in geld en laat ook eens weten of die vrouwen nu in holland wonen. Vandaag schrijf ik eene kaart naar Flavie. Zoo sluit ik en groet u minzaam Vrouw. Ook mijne gelukwenschen aan geheel de familie.
Bruelemans Pierre
BP info 131 – 132 - 133
Bohmte den 30 jan. 1916
Beminde Vrouw, Broeder en Kind,
Ik laat u weten den goeden staat mijner gezondheid en hoop van u hetzelfde, ik heb deze week nog eens N 77 ont. en ook N 78, ook verneem ik dat de commerce nog redelijk goed gaat, als u maar goed aan de kost komt. Dat is al wat ik vraag, na den oorlog eens weder te saam zullen wij dat weder inwinnen, zoo slecht kan het niet gaan of wij winnen geld, ge ziet wel al waar ik ben dat ik een middel vind om geld te verdienen, u zult het weten als ik ’t huis kom, Ik zie ook in uwe brieven dat onzen zoon al groot word, dat hij reeds kusjes zend naar zijne pa, en nog meer dat hij reeds in de buurt gaat vreiën, ik geloof wel dat hij daar bemind word, zijne pa wierd daar ook gaarne gezien vroeger, aldus vervangt hij reeds zijne papa op die manier, maar in alle geval zal het toch vreemd zijn voor mij, als ik weg ging kon hij niet lopen of klappen, en al sik terug ben zal hij reeds naar de school gaan en misschien al per velo rijden en wie weet wat al nog. hier komen veel klachten toe dat er in België zo veel gestolen word, kiekens tot zelfs kalveren in de stal slachten en meenemen, ik kan het wel geloven, het is de armoede die het medebrengt en ook dat er in België zoo vele bestaan en zullen blijven, maar het zal overal zoo wat zijn, hier niet te min… , den 1ste Meert gaan er weeral veel bij de boeren ieder in zijnen ouden post, we zijn nu nog met omtrent duizend man, vandaag is het schoon weder geweest, de Engelsmannen hebben met den voetbal gespeeld, en ik heb den ganschen dag gewerkt aan mijnen stiel, den zondag is niet lang, wij staan om acht uren eerst op en in de week om zeven, en om negen gaan we slapen, ons leven gelijkt zeer wel aan het gewoon soldatenleven, en den tijd gaat snel voorbij. Heden schrijf ik een kaart voor çois. Zo Vrouw zend ik u een kus uit Bohmte en wel de complementen aan de familie en aan Vader van Bruelemans Pierre
BP info 114
Afgestempeld Soltau 30-2-16
Zeer beminde Vrouw,
ik heb N 47 ont. maar ik heb nog niet.. Ik heb u voex verzonden voor nieuwjaar en als gij er nog nodig hebt laat het mij maar weten, het kan er nog van af. Mijne week was nu Y X (?). Ik heb u in voorgaande schrijven 2 paar blokken met kussens gevraagd, 29 was mij en 28 van Moens, ook een handdoel en een kistje sigaren indien ze het schrijven toekomt ben ik zeker mijn gevraagde te ont. en wensch u nogmaals een gelukkig jaar.
Een kus van u man Pierre.
BP info 118
Bohmte den 14 mei 1916
Zeer beminde Vrouw,
Dees week heb ik geen nieuws van u ont. maar ont. daar juist het portret van Flavie en haar twee kinderen. Ze zien er heel goed uit. Uw peetje is een schoon kind en hebben beide een schoonen kop haar. Flavie schrijft mij dat zij het nog goed stellen, alsook Leon, maar beiden zouden nieuws van hunnen …. Het moet verdrietig zijn, dan acht ik ons nog gelukkig, wij kunnen toch nog aan elkander schrijven en leven in de hoop van elkaar terug te zien.
P.B.
BP info 138 – 139
Bohmte den 2 juli 1916
Zeer beminde Vrouw, Broeder en Kind,
Ik ben in het bezit van uwe br. tot N 74. Gij vraagt mij om Marie terug in te nemen. Daarvan kan ik weinig zeggen, zeker zult gij met uwe zuster beter kunnen overeenkomen nu met uwe (gecensureerd), gij zult er ook mede bedrogen zijn, die dan (gecensureerd) nacht mij, en het komt toch eens. Maar gij vraag mij om u de waarheid te schrijven, zoo beminde, als ik u de waarheid niet schrijf dan ben ik uw liefde niet meer weerdig, dat nogtans is mijns grootste schat is, dat ik bezitten kan, (gecensureerd) geschreven heeft dan had ze zeker. Hen te willen schrijven, en par abuus mijnen naam gzet ofwel heeft zij mij mis verstaan, als ik haar schrijf dat ik veel werk heb, dan beduid ik mijnen stiel en ik vraag niet beter, en zij schreef mij dat er in Brussel zooveel armoede is, ik antwoorde haar hat het overal zoo was, doch ik beduide mij niet naar nul te brengen, hier is dat nog altijd het zelfde, maar ik wil niet zeggen dat het bij ons normaal is, neen (gecensureerd) t is hiermede dat de belgen meest bij de boeren gaan (gecensureerd). T is daarom dat wij mede leven en ik heb in ’t geheel niets te kort, dus het is eene missing van Marie en ik ook zal haar niets meer schrijven dan zal die domheid zich niet meer voordoen. Vrouw gij vraagt mij ook of ik nog kan melk kopen, ja maar nu al twee maanden kan ik ook meer gebruiken omdat het altijd zuur wordt en s’avonds heb ik geen vuur meer om het te zouden, nu gebruik ik condenselmelk in doozen, maar er werd geen meer verkocht in de kantin, daarom zou ik willen dat gij eens 4 doozen opzond in een pak, en als ze op is schrijf ik u maar voor ander, nu heb ik er nog wat. Ik ben zeer tevreden dat gij uw portret gezonden hebt want ik heb u beiden even lief en ik had de kleine al overkeven dat hij zijne mama verlaten had. Gij vraagt of ik geen lakens moet hebben, neen dank u. Nog over mijn werk, ik en ga u met twee doen, den wasch voor het camp 300 man, vroeger hadde mij zelf en waschte met de hand, maar nu met poeder en met een machien, s’ middags hebben we altijd gedaan. Aan u teerbeminde en zoon zend ik een kus van hier en de complementen aan de familie, hier zend ik u nog een portret
U man Bruelemans Pierre
BP info 045
Bohmte 11-7- 1916
Zuster, hier zend ik u een portret en zult wel zien dat ik geen armoe heb, ik heb ook uwen brief ont. maar wacht u van pakken te zenden naar officieren of onder- die maken veel ambras, hun eten is wel beter dan het onze en dan klage(n) ze nog, als u wat te veel hebt geef aan noodlijdende kinders in België , met mij is’t goed. Beste groeten.
P. Bruelemans Bohmte
BP info 042
Bohmte 23-07-1916
Beminde zuster, ik heb uw brief met portret ont. U ziet er wondergoed uit, hier zend ik u het mijne en zal voor Vader en (gecensureerd) een zenden. Van naar Lovenjoul te gaan daarvan kan ik ook weinig zeggen. Nu zult u ook niets meer moeten verzenden voor de gevangenen, wij krijgen van het Belgische leger 2 kilo brood of beschuits per week. Complimenten aan vader. Ontv. mijne beste groeten.
P. Bruelemans 749 Bohmte
BP info 116
Bohmte 6 augustus 1916
Beminde Vrouw.
Ik ben in bezit van u br. Tot N 21, u vraagt of ge zoudt een maschien koopen. Doch ik raad het u niet. Dat kunt ge niet mede naar Bierbeek nemen, doch als gij er veel profijt in ziet dan moet ge het niet laten, want er is reeds S,XX. Marken en J, XX franken in Brussel voor u, alsook een muziek voor de kleine en een ring voor u. Bij toeval, geld kan men van hier niet verzenden. Marie zal u dat brengen. Vraag haar uitleg. Haar ant. voor u, dat wist ik al.
Eene kus uit Bohmte van u man Pierre.
BP info 120
Bohmte 5 november 1916
Beminde Vrouw,
ik ben in ’t bezit van uwe br. Tot N 37, ook van een klein kolis. Besten Dank, ik heb den brief N 82 met de broek die ik verzonden had nu terug gekregen nu terug gehad omdat ik vermiddeling gebruikte, nu zal het wel eene maand aanlopen eer ik er zal verzenden. De censendense wordt stipt nagezien in Soltau, en alzoo is het lastig om nieuws van anderen over te brieven. Ik stel het nog goed. Ontvangt een kus van mij,
uw man en Vader B. P.
BP info 122
Soltau 29 nov. 1916
Beminde Vrouw,
Ik ben nog in goede gezondheid en denk van u allebn hetzelvde. Dees week heb ik geen nieuws o,nt. Gelieve mij 1 paar blokken te zenden met kussens 29 cent. Lang en paar voor mijne gast van 28 cent. Lang. Dees twee paar, anders niets, van kousen en kleedsel heb ik nog genoeg. Het is hier reeds winter, alle dagen regen en sneeuw en slecht weder, lmaar het kan muij weinig schellen.
Een kus van mij, u man, P.
BP info 136 - 137
Soltau 30 dec. 1916
Teerbeminde vrouw, broeder en kind,
Hier meld ik u dat ik in ’t bezit ben van al uwe brieven tot N 47. Besten dank. Gij klaagd dat mijne brieven zoo langzaam toekomen en dat is waar. Ieder klaagt er over. Doch stel u maar gerust dat zal wel eens beteren, en als mijne vxx5 marken toegekomen zijn dan zult ge wel zien dat ik geen armoe heb. Ik verdien tegenwoordig zxx6 in de maand, zo ziet ge wel dat ik als eene gevangene nog in staat ben om u uit den nood te helpen zoolang er nog iets te koop is.
Hier heeft het kersmisfeest geweest. In Duitschland, Engeland enz. is dat tegenovergesteld van bij ons. In België zijn dat triestige dagen, maar hier werd daar een kersmis van gemaakt. Het heeft er concert geweest, was zeer schoon en vermakelijk en voorts hebben wij feest gemaakt aan onze tafel en ik verzeker u dat het bij u niet zoo goed geweest is, er was ook wijn in de winkel te koop, en als ik u later zal vertellen wat wij dan zooal gereed maakten, dan zult ge nogal eend hartelijk lachen. Marie heeft mij ook een reeks verzonden maar heb het nog niet ontvangen, doch eene van ses dagen, denk ik. Met deze gelegenheid van het aanstaande nieuwjaar, wensch ik u nogmaals geluk. Gij kunt ook voelen in gedachten hoe ons hart klopt om weder in vrijheid te komen en het samen leven terug tehernemen, ja een nieuw leven. Soms, nu diep gezonken in gedachten ontvalt er een traantje uit het oog en zoo zeker alsof het ik het zien, zult gij in dat geval zijn bij het lezen van deze woorden. Doch vrouwke met de lesten iever moeten wij het nieuwe jaar intreden, met het gedacht dat dit het jaar van verlossing is. Deze week heb ik in mijn droom onze Cyrille gezien, en was een zeer groote jongen, waarschijnlijk wel van 10 jaren en hij erkende nog zijn vader, doch het spreekwoord zegt droomen is bedrog, en niets moet er geloof aan echten. Ik had naar vader en naar uwe zuster Philomeen ook een kaart geschreven, als zij ze ontvangen hebben, laat het mij weten. Ik kan wel denken dat Victorien daar ook niet blij mede is dat hare Cronje zoo lang bij zijn zelfde patron blijft. Ik heb u overlaatst in N 86 een brosch opgezonden, denkelijk hebt gij die ook niet ont.
Aldus vrouw, zend ik u een kusje van hier met de hoop dat het aanstaande jaar zal beteren.
U man Pierre
BP info 124
Soltau 3 jan 1917
Zeer beminde Vrouw,
Het is de eerste maal van het jaar 1917 dat ik u schrijf, en zal zoo lang wij mogen u alle 5 dagen schrijven. Doch spijtig is het dat gij het al niet ontvangt. De xx en die ik u gezonden heb zult gij denk ik wel ontv. hebben. Wij hebben hier die kers en nieuwjaarsdagen goed doorgebracht, het heeft tweemaal consert geweest en voorts hebben we eene goede tafel gemaakt. Wij zijn maar met eenige vlamingen meer hier, maar vermaken ons goed, mijne week was sa. (?) Zo zend ik u een kus van hier.
U man en Vader. B. P.
BP info 134 – 135
Soltau 30 jan 1917
Teerbeminde Vrouw Broeder en Kind
Ik ben ik het bezit van uwe brieven tot N 55. Besten dank voor uw schrijven, gij vraagt mij of ik al een kostuum laten maken heb, ja Vrouw, maar ik moet u wel melden dat ik het al twee maand aan heb. Ik het doen maken uit twee Belgische kapotten, broek en veston, deze laatste met dikke kleerstof gevoederd en met een kraag en hoog aan den hals toe voor den winter en daar soldatenknoppen aan en in de broek eene roode streep gelijk soldatentenue want wij mogen geen burger kleedsel dragen of er moet een teeken van militair aan zijn, of ik nu nog een zal laten maken voor naar huis te komen, dat weet ik nog niet. Nu tegenwoordig verdien ik nog so. 7 m. per week, werken doen ik niet, in de wascherij heb ik 4 engelsmans, daar ben ik baas, nu liggen we stil, alles is toegevrozen, de buizen van het water zijn alle toe, het vriest al 12 dagen en de sneeuw ligt 25 centimeter dik, in rusland ligt hem 1,5 dik volgens de brieven van daar.
Ik ben nog in de beste gezondheid en ben zeer dik en vet, ik zal mij eens wegen als ik de kans heb, ik geloof dat ik wel 78 kilo weeg, dees jaar heb ik nog geen pijn in tanden gehad, over veertien dagen heb ik mijn vinger gepletterd, en ik denk dat de nagel zal uitgaan maar dat doet nu niet zeer meer.
Als ons Marie schrijft daar is niets van henrie bij mùij en vroeger was het soms een heele brief van hem, er zal zeker iets aperen, nogtans ik dacht dat het niet missen kan, omdat zij mij schreef hare meubels reeds gekocht te hebben voor de oorlog. Ik was heel verwonderd daarover omdat ik er nog niets van wist, doch Vrouw, men mag met anders maleur niet lachen.
Geef niet veel acht op mij schrijven want ik had geen tijd meer, ik moest hem afgeven en er staat nog volk te wachten voor te scheeren.8
Eene kus van uw man en Vader
Pierre Bruelemans
BP info 126
Soltau 10 Febr 1917
Beminde vrouw,
ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 57. Besten dank. Hier is het nog altijd winter. Het heeft tot 23 graden gevrozen en gij denkt aan mij voor den strenge winter, maar ik heb nog nooit een beter leven gehad dan hier, doch het gedacht is er niet bij, en moed hebben genoeg want nu zal het vooruit gaan. Binne v of a 9 maand zijn we ’t huis, maar het zal slecht gaan voor het eten in België.
Een kus van hier van uw man en vader Pierre B.
BP info 055
Soltau 5 mei 1917
Beminde Vrouw.
ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 70 alsook de sigaren, besten dank, het andere zal in ’t kort ook wel komen denk ik, maar gelieve mij niets meer te zenden want ik heb het nog zoo goed tegen veel (gecensureerd).
Verder is nog alles goed, als ik zoo kan blijven tot het einde, zult gij denzelfde terug krijgen, doch ten minsten drij jaar ouder.
Een kus van uen man Pierre.
BP info 053
Soltau 25-5-1917
Beminde Vrouw,
ik ont. zoo even uwen brief N 76 alsook het protret van Ida V. der Geeten in eerste communie kleeren, ook eene kaart van Nap. Stroobants dat de sigaren verzonden zijn, ook een brief van dr Belen, Ik ook ben nog in de beste gezondheid. Neem het niet kwalijk dat ik zelden naar de kleine vraag, het is omdat gij regelmatig er een woord van schrijft, aldus heb ik niet noodig er naar te vragen.
Ont. een kus van uwen Man Pierre.
BP info 052
9-6-1917 Soltau
Bruelemans Pierre 149
Soltau
Hanover Deutschland
BP info 096
Kriegsgefangenlager Hameln 10 juni 1917 10
Beminde Vrouw.
Ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 79. Besten dank. U schrijft over de gelegenheid van Lubbeek. Mijn verstand staat er op stil wanneer ik denk dat het nog zulke kinderen waren voor de oorlog en dat ze nu reeds vreien. Waar gaat de tijd toch heen. En wat Lubbeek betreft, zulk een huishouden zonder vader en op eene gemeene streek, daar kan men geen goed van verwachten.
Ont. een kus van uwen beminde man Pierre, groeten van De Belder
BP info 077
Hameln den 5 juli 1917 (in rood: 29 juli)
Beminde Vrouw.
Ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 84. Ik ben nog altijd tevreden over uw schrijven, regelmatig ontvang ik nieuws van u, maar de twee laatste pakken die gij mij gezonden hebt, die zal ik niet meer ontvangen, dat is reeds te lang, doch daarom zal ik niets te kort hebben, want ik wilde dat gij zoo goed den kost hebt als ik, doch ik denk wel dat gij nog geen armoede hebt, daarom woont ge op den buiten. Hier heeft het geregend maar het is veel te droog op het land …11. Zo zend ik u een kus van hier,
uw man Pierre
BP info 075
Hameln den 25 augustus 1917
Beminde vrouw,
Ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 93, besten dank, nu ook is het pak met de 26 eieren aangekomen, verzonden van in Meert, alleen de chocolade was nog goed, nu in de eerste dagen zal het andere nog komen met de 4 dozen melk in, denk ik. Die hebben zoolang in Hameln gelegen, dat was met die verandering van adres, doch de nieuwe pakken komen goed aan, gij schrijft ook van mij pakken te zenden, doch maak er niet veel gebrui af, alle maanden een is genoeg. Ik verneem ook dat u de 50 mark ont. hebt. Zo zend ik u een kus
van uwe man Pierre.
BP info 071
Hameln den 25 oct 1917
Beminde Vrouw,
Ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 6, besten dank. Al wat ik van Philippe kan schrijven is dat hij vermist werd van 1914, antwoord uit het comiteit van Geneve Zwitserland, doch onnoodig, iemands hoofd te breken wanneer men nog kan uitstellen, want denk niet dat ik ooit een woord zal zeggen omdat gij verzwegen hebt, en zoo wensch ik het ook van u, ontvangt intusschen een kus van uwen man Pierre.
BP info 073
Hameln 10 Nov 1917
Beminde Vrouw,
Ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 10, besten dank, ik zie dat het comiteit eens lelijk zal in de gang (?)komen en ons comiteit is goed in orde, ik heb in (?) voor vier duizend mark waren in magazijn. Dees is een (gecensureerd).
De groete van uwe tegenwoordige slaapkamer, ik heb voor mijne bezigheid in dees week heb ik twee duizend vijfhonderd gerookte haringen opgehangen, verders uitdeele en kleeding in pakken en verzenden naar de (gecensureerd) die bij den boer werken enz.
Ont. een kus van uwen man Pierre.
BP info 060 – 061
Hameln, den 30 dec. 1917
Beminde Vrouw,
Ik laat u weten de goede staat mijner gezondheid en ik hoop van u allen het zelfde. Ik weet dat u den 29 december van 1917 zeven en twintig jaar geworden zijt. U zijt nog in het beste van uw leven, en zo hebt ge ook al drij jaar eenzaam en droevig doorgebracht, doch hebt moed Vrouw het jaar van verlossing is aangevangen alsook voor mij, nogtans mag ik niet klagen van behandeling of eten, ik ben nog immer goed, niettegenstaande tracht ik ook om nog eens ’t huis te komen. Natuurlijk zal het burgerleven mij vreemd zijn, maar iets wat beter is wordt men gemakkelijker gewoon.
Maar Vrouw, nu ben ik natuurlijk bedroefd dat ik niets meer ontvang van u, het laatste nieuws dat ik van u ontvangen heb was den 13 November, aldus bijna twee maand, doch in de hoop van beternis leef ik nog immer in genoegen.
Ontvangt alzoo een kus van uwen man Pierre.
B.P. info 069
Hameln den 20 Jan 1918
Beminde Vrouw,
Nog heb ik geen nieuws ontvangen sedert twee maanden, ik heb reeds gereklameerd naar Hameln, en denk dat ik in ’t kort een geheele hoop brieven zal ontcangen want ik laat mij altijd voorstaan dat gij immer schrijft en mijne brieven en kaarten van iedere vijf dagen ont.
Alzoo zend ik u een Kus van hier. Pierre
B.P. info 067
Hameln 25 Jan 1918
Beminde Vrouw,
Ik ben nog immer in de beste gezondheid en hoop van u hetzelfde, ik heb naar ieder van de familie een nieuwjaarskaart gezonden, doch krijg maar geene terug, ik ben zoo (gecensureerd) maand en half zonder nieuws van ergens en toch geef ik het niet op, het zal wel eens komen, ik heb reeds eene klacht ingediend maar het duurt allen te lang, hier is het deze dagen schoon weder, de winter is uit. Wij hebben er ons paart van gehad, veel sneeuw en vorst.
Ont. een kus van uwen man Pierre
BP info 065
Hameln den 25 april 1918
Beminde Vrouw,
ik ben in ’t bezit van uwe brieven tot N 33 maar 31 en 32 heb ik voor de tweede maal ontvangen. Ik ook stel het nog altijd goed, zoals u, nog geen nieuws van Philippe ontvangen. Hier worden nog alle dagen engelsmannen uitgewisseld naar Holland, maar onzen tour zal niet komen denk ik, doch ik vraag er niet naar.
Ontvang van mij eenen Kus. Uw man Pierre
BP info 063
Hameln den 20 mei 1918
Beminde Vrouw,
Ik ben ng in de beste gezondheid en hoop van u hetzelfde. Gij zult ook al in de gazetten gezien hebben wegens de uitwisseling tisschen Duitsch Belg en Fransche gevangenen, waarschijnlijk zullen wij naar Frankrijk gaan, en het vreie burgerleven weder aannemen, ook zullen de vrouwen en kinderen mogen bij hunnen man en vader gaan, maar dat is voor ons eene zware vraag niet waar, doch ik weet uw gedacht niet.
Ontvangt een kus van uwen man Pierre.
BP info 049
25-7-1918 (Hanover)
Ik ben weg naar France.
Vaarwel.
Bruelemans Pierre
BP info 081
Geschrieben, den 30-7-1918
Beminde Broeder,
ik heb uwen brief, dat geld en dees pak goed ontvangen. Besten dank voor alles, wij zijn nog allen gezond, uitgenomen Vader. Ik hoop nog wel dat gij mijn portret ook al bekomen hebt. Vele complimenten van ons allen en nogmaals besten dank.
Uwe toegenegen zuster Flavie.
BP info 086 – 088 - 089
Hameln den 15 juli 1918
(26) Beminde Vrouw
Hier zijn vele menschen ziek geweest en zijn nog ziek door eene soort influenze wat ze de spaansche griepe noemen, bijna allen hebben het gehad, ik ook een weinig, maar heb niet te bed gelegen en was er rap vanaf. Nu ben ik weder in de beste gezondheid.
Gij vraagt mij wat ik zal in Frankrijk moeten gaan doen, maar dat kan ik u nog niet schrijven, maar wat ik niet zal doen dat is naar de front gaan, zelfs in geen etappengebied. En dat is het bijzonderste, ook zijn we niet verplicht ons te laten uitwisselen. We kunnen ook hier blijven als we willen. toegelaten door beide gouvernementen, en zulke zullen er veel zijn, die een goede plaats hebben bij den boer, en andere knechten enz. Maar het zal ook zoo rap niet gaan, want de zieken en slappe menschen gaan voor, en daar ben ik niet bij, want mijn gezicht verraad mijne gezondheid.
Ik denk wel dat gij reeds het tweede pak ontvangen hebt, aners zal ik eene klacht indienen, alsook zijn er (?) andere verzonden. Ik zal Cyrille zijn varreuze af hebben tegen de 25ste van dees maand en u zenden. Ik zal u pakken … 12 opzetten in onze gewoone cijfers, al wat ik u zend kost niets. Ik denk van deze week mijne photo te krijgen en zal het u zenden. Ik heb ook Flavie en kinderen hun portret ont. Ze zien er nog zeer goed uit.
Verders geen nieuws, als dat het alle dagen koud is, het heeft hier nog geen zomer geweest en de vruchten zijn slecht. Ook alle dagen nieuw van den oorlog wat hier stipt nagegaan wordt, wij hebben nog altijd goede iever, zeker zal het na den oorlog een slecht en dier leven zijn. Doch het kan mij weinig schillen als ik u zelf maar gezond terug zien. De rest zal wel gaan.
Ont. alzo een kus van uwen man Pierre.
BP info 083 – 084
Beminde broeder, (geschreven door broer Philip Bruelemans met datumstempel 19.8.18)
Ik kom daar even twee kaarten en een brief van u te ontvangen, waarin ik zien dat u het goed stent. Ik heb twee kaarten van u ontvangen in ’t jaar ’15. Hierop heb ik verschillige kaarten geschreven, doch nooit geen antwoord ontvangen. Het werk dat ik hier verricht is mijn werk van in vredestijd. Hier hoor ik geen gerucht. Alles is hier nog kalm, ik heb op slechter plaatsen geweest. Hetgeen u betreft, ik zal in ’t kort waarschijnlijk met u in kennis kunnen komen (uitwisseling der krijgsgevangenen). Ik heb ook twee kaarten ontvangen van uwe vrouw en Blondine waarbij zij mij laat weten dat alles nog goed is, maar met mijne vrouw kan ik in betrekking niet komen. Indien gij zoo goed wilde zijn van haar eens gerust te stellen en schrijven dat er geene reden bestaat ongerust te zijn en vraag haar eens of zij regelmatig mijne verzendingen ontvangt. Wat mijne photo betreft, dat is onmogelijk, maar wees gerust ik heb hier niets te kort. Ik ben geheel tevreden dat u ook niets te kort hebt, indien het anders ware gij moet maar spreken.
Uwe toegenegen broeder Philip
VOETNOTEN:
1Bruelemans bedoelt waarschijnlijk: Cognelée. Het fort van Cognelée maakte deel uit van de versterking, de fortengordel rond Namen.
2Onleesbaar
3Cronje: hier wordt bedoeld Kempeneers Desiré uit Lovenjoel, die winkel en café had aan de kerk van Lovenjoel. De naam van het café was: Bij de Cronje in Transvaal. Kempeneers Desiré was dus, evenals Bruelemans, kriojgsgevangen genomen en in Soltau terecht gekomen.
4Zuster Coleta was Maria-Clotilde Bruelemans, zus van Pierre Bruelemans, dochter van Ferdinand Bruelemans en Maria Elisabeth Daniels.
5Bruelemans gebruikt codetaal.
6Codetaal
7Bruelemans gebruikt hier codetaal.
8Bruelemans is kapper in het kamp.
9Waarschijnlijk is dit gecodeerd door Bruelemans.
10 De censuur schrapte plaats en datum en schreef zelf een tweede datum (16 juli) en de plaats Hameln
11 De rest van de zin werd door de censuur weg geverfd.
12onleesbaar
