In 1909 werd de Belgische luchtmacht gesticht, toen nog als onderdeel van het landleger. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was deze nog in volle ontwikkeling, net zoals de vliegtuigen zelf.
In de jaren ’30 voorzag het Ministerie van Defensie naast de 14 bestaande vliegvelden ook nog 28 geheime terreinen (‘terrains de campagne’) in geval van aanval of alarm. Zo werden in 1936 twee terreinen gekocht in Bevekom-Beauvechain: 36 ha in het gehucht ‘Les Burettes’ – bijna op de grens van Opvelp, Honsem en Meldert – en 25 ha in het gehucht ‘Le Culot’. De terreinen werden niet verhard, het waren vlakke graslanden met vliegassen met een lengte van 1000 tot 1500 meter.
Het wordt oorlog
Op 1 september 1939 begon de Tweede Wereldoorlog met de nazi-invasie van Polen: alle regimenten kregen de definitieve plannen van de ‘uitwijkvliegvelden’. Bij een aanval zouden 11 Hawker Hurricanes en 15 Gloster Gladiators van de luchtmachtbasis van Schaffen naar Bevekom overgebracht worden. Ze zouden ter plaatse naar ‘alveoles’ geleid worden, open bunkers met aarden wallen waartussen de vliegtuigen gestald kunnen worden zonder dat ze risico lopen door een nabije ontploffing verpletterd te worden.
Als op 10 mei 1940 België aangevallen werd, slaagden slechts 2 escadrilles van Schaffen erin om tijdig op te stijgen voordat de luchtmachtbasis gebombardeerd werd door de Duitse Luftwaffe. Slechts 14 Glosters en 2 Hurricanes bereikten Les Burettes, waar ze vaststelden dat er geen camouflagenetten aanwezig waren. Op 11 mei rond 14 uur werd ook Bevekom aangevallen door 12 Messerschmidts. De Duitsers kenden immers alle ‘uitwijkvliegvelden’ na doorgedreven spionageactiviteiten in de jaren ’30… Er werden 12 vliegtuigen vernield op de grond, een Gloster vloog naar Evere en de overige 5 naar Belsele. Om 17 uur werd het overige personeel (van de luchtafweer) geëvacueerd en naar Frankrijk gebracht. Ook de IJzeren Muur, deel van de Dijlestelling, werd niet langer verdedigd (lees ons dossier over de IJzeren Muur).
Duitse bezetting
Vanaf 17 mei 1940 bezette de Luftwaffe de beide vliegvelden in Bevekom. De III Gruppe Jagdgeschwinder 26 onder leiding van majoor Ernst Freiherr von Berg richtte het vliegveld in voor 36 Messerschmidt 109 toestellen. Er kwam ook een kolonne soldaten voor onderhoud en bevoorrading. Vanaf 27 mei werd het vliegveld Les Burettes verlaten, na 15 juni 1940 besliste men om alleen het vliegveld op Le Culot verder uit te bouwen met het oog op de aanval op Groot-Brittannië. Er werden 2 verharde pistes gebouwd. In Bierbeek crashten een Engels en Duits toestel (lees onze dossiers over de vliegtuigcrashes). Nog een cassante anekdote uit 1940: op 23 oktober maakte Hitler een tussenlanding in Bevekom op weg naar zijn ontmoeting met de Spaanse dictator Franco in Hendaye (Fr) later die dag.
Les Burettes zou alleen maar gebruikt worden als ‘schijnvliegveld’. Na de slag om Engeland was er in Beauvechain weinig beweging. De oorlog verplaatste zich in 1941 naar het Oostfront en Noord-Afrika. Vanaf 1942 echter kwam een heropleving: er werden nachtjagers op het vliegveld gestationeerd en 3 loodsen gebouwd. Er kwam een telefonische verbinding met Le Culot en het kasteel van Nodebais, waar het Duitse hoofdkwartier gevestigd was, en een brandstofopslag verbonden met een ondergrondse leiding naar Le Culot.
Vanaf 1943 werd Le Culot gebruikt voor de opleiding van piloten van bommenwerpers. Beide vliegvelden werden verboden voor burgers en er werd ook een luchtafweer (Flak) geïnstalleerd. Vanaf de lente van 1944 verveelvoudigden de geallieerde bombardementen op Le Culot. Les Burettes werd hoe langer hoe meer gebruikt als verspreidingsgebied bij luchtbedreiging: er werd een ‘circuit’ aangelegd naar drie verspreidingsplaatsen vanaf ‘Les Burettes’: ‘Culot’ (verwarrend genoeg was dat in Opvelp in het Remmelenveld) met 15 parkeerplaatsen, ‘Honsem’ met 9 plaatsen en ‘Meer’ (in Meldert) met 9 plaatsen. Hierbij gebruikte men ‘oorlogsbeton’: rechtstreeks op de grond gestort zonder fundering. De vliegtuigen werden gecamoufleerd met struiken en bomen en er werd een klein munitiedepot gemaakt in het kleine bos, gecamoufleerd als een kerkhof. Er kwamen ook nieuwe houten schijnvliegtuigen en verplaatsbare gebouwen.
Het einde van de bezetting
Vanaf 14 juni 1944 bombardeerden Amerikaanse en Engelse bommenwerpers het vliegveld van Le Culot. De zware beschadigingen konden echter hersteld worden door opgevorderde Belgische landbouwers. Vanaf augustus werd Le Culot meer en meer verlaten. Op 14 augustus stuurde de geallieerde opperbevel de volgende code door via BBC: ‘La Bruyère va manger de grosse carottes’. Op 15 augustus vielen 670 ton bommen op Le Culot, het vliegveld werd totaal vernield. Les Burettes bleef intact maar het was al te laat - de geallieerde stonden al aan de Belgische grenzen. Op 1 september legden de Duitsers overal mijnen en waarschuwden ze de bevolking om de ramen te openen en de omgeving te verlaten. Op 3 september 1944 weerklonken een 20-tal explosies en de Duitsers ontruimden de beide vliegvelden definitief.
Geallieerd oorlogsvliegveld
Op 5 september kreeg het gewapend verzet de opdracht om de restanten van het vliegveld te bewaken. Want de bevolking was reeds spontaan begonnen met de resten te plunderen. Vanaf 17 september begon een deel van de 127ste wing van de Royal Canadian Air Force Le Culot klaar te maken voor gebruik. Een 100-tal Spitfires en Typhoons landden op de vliegvelden in Bevekom. Op Les Burettes werd en startbaan gemaakt door behulp van PSP-platen (3 meter lange geperforeerde staalplaten) door het 852ste Engineer Aviation Batallion.
Eind oktober 1944 kwam het vliegveld in beheer van de USAAF. Een groep ‘observatievliegtuigen’ Mustangs landde op Les Burettes. Tijdens de strenge winter 44-45 verbleven piloten en grondpersoneel in tenten en schuilplaatsen, dicht bij elkaar. Op datzelfde moment stond (volgens getuigen) een uitgebouwd Amerikaans veldhospitaal in Opvelp (dichtbij de Vinave). Op 1 januari 1945 waagde de Luftwaffe zich aan een laatste wanhoopsdaad: een grote aanval op de geallieerde vliegvelden van meer dan 1100 vliegtuigen. Door het slechte weer misleid vonden ze echter de vliegvelden van Bevekom niet terug en bleven beide plaatsen gespaard. In maart 1945 vertrok de Amerikaanse luchteenheid naar Venlo (NL) en eind augustus werd het vliegveld onder bewaking gesteld van de 5de compagnie van het 45ste bataljon Fusilliers. Begin februari 1946 zouden de Amerikanen definitief Bevekom verlaten...
Les Burettes definitief verlaten
In 1946 werd de vliegbasis opnieuw in gebruik genomen door de Belgische Luchtmacht. Op 24 oktober landden 22 Spitfires op de vliegbasis: het waren de restanten van het 349ste en 350 sqn RAF, Belgische piloten die tijdens de Tweede wereldoorlog voor de geallieerde luchtmacht vlogen. Het Belgisch leger begon met de wederopbouw in Bevekom Le Culot. In Les Burettes werd alles opgeruimd en de natuur kreegt opnieuw vrij spel. Nijvere boeren groeven de laatste restanten van beton op en zaaiden hun akkers in als van oudsher. In kleine details in het landschap zoals graften, diep getrokken holle wegen, kleine zgn. ‘oorlogsbosjes’… kan je er de vergeten geschiedenis van Les Burettes ontdekken.
In de Ruilverkaveling Willebringen, waarvan ook deelgemeente Opvelp deel uitmaakt, werd in 2021 een van de ‘alveoles’ op de grens van Opvelp, Meldert en Beauvechain opnieuw opengemaakt. Als herinnering aan het oorlogsvliegveld Les Burettes staat er een replica van een Belgisch oorlogsvliegtuig. Natuurpunt beheert de site met al zijn ruige stroken en kleine struwelen, die sterk bedreigde akkervogels een nieuwe rust- en broedplaats bieden. Zo wordt oude oorlogsinfrastructuur een nieuwe hoopvolle natuurplek.
De luchtmachtbasis Beauvechain vandaag
In 1948 werd de 1st Fighters Wing opgericht: 6 smaldelen werden uitgebouwd met Engelse vliegtuigen van het type Spitfire en Mosquito. Vanaf begin de jaren '50 schakelde de luchtmacht over naar zwaarder materiaal: de eerste ‘straaljagers’ waren de Engelse Gloster Meteor en Hawker Hunter, later volgden de Canadese CF 100 Canuck en de Franse Fouga Magister. Vanaf 1956 vloog de Belgische Luchtmacht met de nieuwe Amerikaanse F-84 Thunderstreak en de F-104 Starfighter, het eerste toestel dat twee keer sneller vloog dan het geluid.
Vanaf januari 1979 werd de basis Beauvechain de Belgische thuishaven van de Lockheed F-16. In maart 1996 werd de 1st Fighters Wing ontmanteld en verhuisden de twee F-16 smaldelen naar de vliegbases van Kleine-Brogel en Florennes.
De basis is nu de thuisbasis van de 1ste Wing met het 5de en het 9de smaldeel voor de 
opleiding van piloten (met de Marchetti en Alpha Jet). In september 2010 verhuisden de 20 Agusta A109-helikopters van de Luchtcomponent naar Beauvechain, na de sluiting van de vliegbasis van Bierset bij Luik. Ook een gedeelte van het personeel van vliegbasis van Koksijde migreerde naar Bevekom, al blijft het Air Rescue team aan de kust gehuisvest. Vanaf 2012 werden ook 6 grotere helikopters, de NH 90, in Bevekom gehuisvest. De 1st Wing, vliegend personeel, onderhoudspersoneel en bewaking, telt niet minder dan 1300 militairen. In de vliegbasis bevinden zich ook de Meteo Wing, de Air Safety Organisation, evenals de Muziekkapel van de Luchtmacht, het Competentiecentrum (dat instaat voor de specifieke opleiding van het personeel) en de Field Accommodation Unit.
Op de vliegbasis bevindt zich ook het Museum First Wing Historical Center. Het belicht de geschiedenis van de vliegbasis van 1935 tot heden. Buiten staan diverse vliegtuigen, waaronder een Gloster Meteor, een F-104 Starfighter, een Mirage V en zelfs een MiG-21 van Sovjetmakelij. Er is ook een documentatiecentrum en een miniatuurvliegtuigclub.
